Selectieve darm decontaminatie (SDD) op IC

Indicatie SDD:

  • (verwachte) verblijfsduur >72 uur op IC en/of
  • (verwachte) beademingsduur >48 uur


Exclusie criteria:

  • allergie voor SDD
  • zwangerschap


Het SDD beleid bestaat uit 4 belangrijke pijlers:

  1.  systemische antibiotica ter preventie van infecties met primair endogeen pathogene micro-organismen
  2.  lokale antibiotica ter preventie van infecties met secundair endogene pathogene micro-organismen (ofwel secundaire kolonisatie)
  3.  inventarisatie- en vervolgkweken ter controle van effectiviteit en monitoring
  4.  hygiënemaatregelen ter preventie van infecties met exogene pathogenen


SDD beleid standaard

  • ceftriaxon 1dd 2 gram IV gedurende 4 dagen
  • SDD suspensie 4dd 10 ml tot ontslag van de IC
    • tobramycine 80 mg
    • amfotericine B 500 mg
    • colistine 100 mg
  • SDD-orabase mondpasta 4dd tot ontslag van de IC
    • tobramycine 20 mg/g
    • amfotericine B 20 mg/g
    • colistine 20 mg/g

Afbeelding SDD ic


Inventarisatiekweken

  • Indien de eerste vervolgkweken nog positief zijn, is dit geen aanleiding om de duur van de systemische antibiotica (ceftriaxon) te verlengen. Bij een actieve infectie kan de systemische antibiotica op geleide van het focus en de kweken verlengd worden, maar dat valt dan niet meer onder de SDD. Indien mogelijk kan na 4 dagen worden besloten om de antibiotica te versmallen.
  • Als in de inventarisatiekweek van het sputum ceftriaxon ongevoelige Gram-negatieve micro-organismen worden gekweekt wordt ciprofloxacine of co-trimoxazol bijgestart (o.g.v. het antibiogram, dosering evt. aanpassen op geleide van het gekweekte micro-organisme ). De behandelduur hiermee is dan ook 4 dagen. Ceftriaxon wordt gecontinueerd om ook Gram-positieve luchtwegpathogenen in te dekken.
  • Als uit de inventarisatiekweken een S. aureus wordt gekweekt, wordt in principe ceftriaxon gehandhaafd. Als er sprake is van een sputumkweek met S. aureus en een mogelijke luchtweginfectie is de voorkeur om te switchen naar cefuroxim (met een behandelduur van 5-7 dagen). Als er sprake is van een focale S. aureus infectie dan verdient het de voorkeur om flucloxacilline bij te starten naast de ceftriaxon om de S. aureus optimaal in te dekken.


Bij positieve vervolgkweken (na 1 week dus vanaf de 3e SDD kweken)

  • Bij positieve keelkweken met Candida of Gram-negatieven: SDD orobase pasta naar 8dd i.p.v. 4dd
  • Bij positieve sputumkweken
    • met Candida (ter overleg bij het MDO): start evt. amfotericine B vernevelingen 4dd 5 ml (=4dd 5 mg), alleen bij beademde patiënten
    • met Gram-negatieven (ter overleg bij het MDO): start evt. polymyxine (=colistine) 4dd 5 ml (=4dd 80 mg) of tobramycine 4dd 2 ml (=4dd 80 mg) vernevelingen, alleen bij beademde patiënten. De keuze hiertussen hangt af van lokale protocollen en eventuele (intrinsieke) resistenties zoals bijvoorbeeld de intrinsiek colistine resistente micro-organismen Proteus, Serratia of Morganella
    • Bij positieve vervolgkweken met Gram-positieven: alleen op indicatie (en in overleg) behandelen
  • Bij positieve rectumkweken met Gram-negatieven: SDD suspensie verdubbelen naar 8dd i.p.v. 4dd 10 ml
  • Bij aanhoudende (>3) positieve SDD kweken met tobramycine en colistine resistente micro-organismen: overleg in MDO of lokale SDD gestaakt dient te worden


Enkele bijzondere situaties

  • Minitrach of tracheostoma:
    • orobase 4dd rond de insteekopening van de canule aanbrengen
    • 2x per week kweek afnemen rond tracheostoma
  • Darmstoma: 2dd SDD-zetpil in stoma opening (bij passageproblematiek)  en rectaal
  • Rectumstomp (open of gesloten) 2dd SDD-zetpil rectaal
  • Vaginale fluor en/of Candida in kweek 2dd SDD-suspensie vaginaal
  • Bij patiënten met maagsonde: na toedienen van SDD-suspensie, half uur afklemmen
  • Als een patiënt geen ontlasting heeft, is er geen sprake van darmtransit en is de SDD-suspensie niet effectief, soms is het dan nodig om langer systemisch antibiotica te geven